Τον Χανς Φαλάντα δεν τον ήξερα. Έπεσε στα χέρια μου τυχαία "ο Πότης" και έγινε αυτομάτως ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς. Αμέσως πήρα το "Μόνος στο Βερολίνο", το οποίο θεωρώ ένα από τα πιο μεγαλειώδη βιβλία που έχω διαβάσει ως τώρα.
Στο μυθιστόρημα, καταγράφει με συγκλονιστικά ανατριχιαστικό τρόπο το απολυταρχικό καθεστώς του Χίτλερ και το πως συμπεριφέρθηκε το τρίτο Ράιχ στους Εβραίους αλλά και στους Γερμανούς. Οι ήρωες του βιβλίου είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, μέλη οικογενειών μιας λαικής πολυκατοικίας, που ο καθένας τηρεί μια δική του στάση απέναντο στο ναζισμό. Είτε πρόκειται για πειθήνιους αδύναμους καιροσκόπους, είτε για τυφλωμένους ναζιστές, είτε ανθρώπους που προσπαθούν με το δικό τους τρόπο να αντισταθούν, βιώνωντας μια τρομερή μοναξιά και όντας στραγγαλισμένοι από το καθεστώς που καταπατά κάθε ελευθερία, κάθε ανθρωπιά, κάθε αξιοπρέπεια.
Κεντρικοί ήρωες της ιστορίας είναι ο Ότο Κβάνγκελ, ένας μεσήλικας εργοδηγός σε εργοστάσιο που πλέον κατασκευάζει φέρετρα και η γυναίκα του Άννα. Ξεκινάνε σαν πειθήνιοι ήσυχοι άνθρωποι που θέλουν να τα πηγαίνουν καλά με την εξουσία, να μην αντιδρούν, να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο. Όλα αλλάζουν όταν ξαφνικά σκοτώνεται ο γιος τους στον πόλεμο. Τότε αρχίζουν και μεταλλάσσονται και αποφασίζουν να αντισταθούν με τον τρόπο τους: ξεκινάνε να γράφουν κάρτες κατά του χιτλερικού καθεστώτος και να τις αφήνουν σε κεντρικά σημεία με σκοπό να αφυπνίσουν τους συμπατριώτες τους. Όμως, καθώς ο φόβος και ο τρόμος κυριαρχούν, οι περισσότερες κάρτες παραδίδονται κατ ευθείαν στην αστυνομία και καταλήγουν στη Γκεστάπο.
Το βιβλίο αυτό είναι ένα μεγαλειώδες συγκλονιστικό μάθημα ενάντια στο ναζισμό. Ο Φαλάντα δεν προβαίνει σε μεγαλοστομίες, δεν εκβιάζει την συγκίνηση, δεν υπερβάλλει. Με έναν υπέροχο απλό λόγο, μέσα από την αφήγηση της πραγματικότητας, σε παρασέρνει στην αφήγηση και σε κάνει κοινωνό όλης αυτής της ζοφερής κατάστασης που καταπατάει τον άνθρωπο και του δίνει δυο επιλογές: ή να πεθάνει από σωματικό θάνατο και βασανιστήρια, ή να σκοτώσει την ψυχή του και το πνεύμα του, υποτασσόμενος στο καθεστώς.
Δεν έχω λόγια να περιγράψω την ανατριχίλα, το σφίξιμο στην καρδιά, τις ατελείωτες σκέψεις που μου προκάλεσε αυτό το αριστούργημα. Το διαβάζεις και απορείς συνεχώς " Έγιναν όλα αυτά από ανθρώπους?"
Για μένα θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία.
" Λίγο ή πολύ, κανείς δεν μπορεί να ρισκάρει τίποτα περισσότερο από την ίδια του τη ζωή. Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές ικανότητες και διαφορετικό χαρακτήρα- το σημαντικό είναι να αντιστέκεσαι".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου