Παρασκευή 17 Απριλίου 2020

Συζητήσεις με φίλους - Sally Rooney

Είναι  ένα από τα βιβλία που προσπάθησα πολύ για να το τελειώσω. Ένα από τα βιβλία που δε θα μου κέντριζαν το ενδιαφέρον να τα διαβάσω, αν δεν ήταν το βιβλίο του μήνα στη λέσχη ανάγνωσης στην οποία συμμετέχω. Ένα βιβλίο 350 σελίδων που μου πήρε 15 μέρες για να το τελειώσω.

Η Φράνσις είναι 21 ετών, ποιήτρια, κολλητή και πρώην ζευγάρι με την Μπόμπι. Μαζί δίνουν performance ποίησης, μέχρι που τις ανακαλύπτει η 37χρονη Μελίσσα, κριτικός λογοτεχνίας και τις καλλεί σπίτι της. Η Φράνσις και ο άντρας της Μελίσσα, ο Νικ, 32χρονος ηθοποιός, εμφανίσιμος και καταθλιπτικός, ερωτεύονται. Η Φράνσις και η Μπόμπι έρχονται αντιμέτωπη με τον χλιδάτο κόσμο της Μελίσσα και του Νικ σε μια πλούσια έπαυλη στη Γαλλία, όπου κάνουν όλοι μαζί διακοπές και βλέπουμε πως ξετυλίγεται ο παράνομος δεσμός της Φράνσις και του Νικ.

Η Φράνσις έχει έναν πατέρα αλκοολικό, μια μητέρα με την οποία διατηρεί μια χλυαρή σχέση, χωρίς εμπιστοσύνη, νιώθει μόνη και ανασφαλής, δεν ξέρει ποια είναι, προσπαθεί να προσδιορίσει τον εαυτό της μέσα από το πως καθρεφτίζεται στους άλλους, αλλά είναι και οι γύρω της ανασφαλείς, οπότε μπλέκεται σε ένα κουβάρι σκέψεων, αυτοαμφισβήτησης, σωματικού και ψυχικού πόνου που φτάνει ως τον αυτοτραυματισμό.
Ο έρωτάς της με το Νικ μοιάζει σαν έναν έρωτα καταδικασμένο, όχι μόνο λόγω του ότι ο Νικ είναι παντρεμένος με τη Μελίσσα, αλλά και γιατί είναι και οι 2 τους βαθιά τραυματισμένοι και ανασφαλείς, που όμως αρνούνται να το δουλέψουν, φοβούνται να αγαπηθούν σε βάθος και απλά αποσύρονται. 

Αυτό που με ενόχλησε περισσότερο στο βιβλίο είναι η γλώσσα. Είναι άτεχνη, επίπεδη, καθόλου δουλεμένη. Μοιάζει η συγγραφέας να αδιαφορεί συστηματικά να δώσει στην αφήγησή της ρυθμό, επίπεδα και εντάσεις. Οι χαρακτήρες είναι μάλλον αδιάφοροι και επιφανειακοί, χωρίς επαφή με το συναίσθημά τους, χωρίς επαφή με τη ζωή γενικότερα, ενώ το ότι έκανε το Νικ καταθλιπτικό που έχει νοσηλευτεί σε ψυχιατρική κλινική και τη Φράνσις να αυτοτραυματίζεται, είναι σαν μια προσπάθεια να δώσει στο μυθιστόρημά της τα "πιασάρικα" νοσήματα της εποχής. Τα emails που παραθέτει σε μια καθημερινή γλώσσα και πάλι δε με έπεισαν, ενώ οι διάλογοι Φράνσις- Νικ μοιάζουν αφύσικοι. 

Απορώ με το οπισθόφυλλο του βιβλίο, στο οποίο χαρακτηρίζεται ως ο νέος Τρούμαν Καπότε.

Πέμπτη 16 Απριλίου 2020

Κάποιοι άλλοι- Ιάκωβος Αλυφαντάκης


Ένας άντρας πέφτει νεκρός από τον ουρανό στην ταράτσα του σπιτιού του Βαγγέλη και της Μάρως στο Γκντανσκ, στην Πολωνία. Οικονομικοί μετανάστες, λίγα χρόνια παντρεμένοι, μετακόμισαν πρόσφατα εκεί. Η Μάρω είναι γιατρός και βρήκε εύκολα δουλειά, ο Βαγγέλης είναι δημοσιογράφος, απασχολούταν στο πολιτιστικό κομμάτι μιας εφημερίδας και βρέθηκε άνεργος. Ο νεκρός άντρας του γίνεται εμμονή και θέτει σκοπό της ζωής του να διελευκάνει το μυστήριο του θανάτου του. Ανακαλύπτει πως είναι Αμερικανός, ονομάζεται Ρέι Πάρκερ και μοιάζει η έρευνα για τους λόγους που οδήγησαν στο θάνατό του να είναι για το Βαγγέλη η κινητήριος δύναμη που θα θέσει ξανά σε κίνηση την αδρανοποιημένη και ματαιωμένη του ζωή.

Ο Βαγγέλης είναι ένας άνθρωπος της γενιάς μας, μορφωμένος, γαλουχημένος με την πεποίθηση των "άπειρων δυνατών εναλλακτικών" και του οράματος μιας ζωής γεμάτης από επιτυχίες, προσωπικές και επαγγελματικές. Βρίσκεται άνεργος εν μία νυκτί στην πιο παραγωγική του ηλικία, είναι παντρεμένος με μια γυναίκα επιτυχημένη, έχει έναν πεθερό στιβαρό οικονομικά, όχι τόσο επειδή το άξιζε, όσο επειδή του ήρθαν βολικά τα πράγματα την εποχή των παχιών αγελάδων, και εκείνος πνίγεται σ όλο αυτό το πλαίσιο από έναν ασίγαστο θυμό. Η ανεργία τον διαλύει, η αυτοεκτίμησή του καταρρέει, η αίσθηση ότι δεν είναι αυτοδύναμος τον βυθίζει όλο και περισσότερο σε μια απύθμενη τρύπα, "μια τρύπα που δεν πιστεύεις ποτέ ότι μπορεί να είναι τόσο βαθιά κι όμως εσύ πέφτεις όλο και περισσότερο, πότε με τα πόδια, πότε με το κεφάλι, αδυνατώντας να πιστέψεις πόσο διαρκεί κάθε στιγμή". Ο Ρέι Πάρκερ καθώς και η όμορφη Πολωνή, που πάνε μαζί για τρέξιμο, μοιάζουν να είναι για εκείνον σαν διαφυγές, ένας τρόπος να απασχολεί το μυαλό του για να μην παρακολουθεί το γάμο του που διαλύεται και τον ψυχισμό του που κλονίζεται.

Είναι ένα μυθιστόρημα για την κρίση, για τον τρόπο που μεγαλώσαμε, για τα όνειρα που είχαμε - δικά μας ή φορεμένα- ότι θα αποκτήσουμε εύκολα και απλά μια ευτυχισμένη ζωή με υλική ευμάρεια, σταθερότητα, όλα πλουσιοπάροχα στα χέρια μας, έναν ιδανικό κι ευτυχισμένο γάμο, κι όλα αυτά με τη βασική προσπάθεια. Και πως ο άνθρωπος ματαιώνεται όταν συγκρούεται με την κρίση, όταν μένει άνεργος, όταν ένας άντρας δεν μπορεί να στηρίξει οικονομικά το σπίτι του και πως αυτό μπορεί να κλονίσει ακόμα και το πιο αγαπημένο ζευγάρι. Οι περιγραφές του όταν του τελειώνουν τα λεφτά μετά από 14 μήνες και αναγκάζεται να "σκοτώσει" το αμάξι του ή το πως προσπαθεί να καταστρώσει τη μέρα του χωρίς να χρειαστεί να χαλάσει ένα ευρώ γιατι δεν το διαθέτει, είναι το πιο δυνατό κατά τη γνώμη μου κομμάτι στο βιβλίο.

Βρήκα λίγο αμήχανο και αδύναμο το πρώτο μισό του βιβλίου που επικεντρώνεται στην έρευνα για τη ζωή του Ρέι Πάρκερ. Μοιάζει να φλερτάρει με το αστυνομικό είδος- αλλά στερείται ρυθμού. Με κέρδισε μετά το πρώτο μισό, που επικεντρώνεται στον ήρωα και στη βαθιά υπαρξιακή του αγωνία.